Token Nedir? Token ile Coin Arasındaki Farklar Nelerdir?

Token Nedir?

Blockchain (blokzincir) ve kripto para odağında kullanılan bir değeri, varlığı veya hizmeti temsil eden dijital birime token denir. Dolayısıyla Türkçe karşılığı jeton olan token, sadece kripto paralarla sınırlı değil, geniş ve farklı alanlarda kullanılabilen bir terimdir. Bu arada token, gerçek dünyada jetonlara benzer hizmetler sağlayan veri kayıtları ve aracılar olarak ele alınabilir.

Kripto dışına çıktığı geniş alanda devreye ödeme, kullanım, yönetim, gerçek dünya varlıkları gibi token türleri giriyor. Gerçek dünya varlıklarına dayalı token’lar, gelecekte bireysel yatırımcıların ilgisinin daha fazla yoğunlaşabileceği gelişmiş bir yatırım alanına işaret ederken kripto paralara dair çeşitli detaylar söz konusu. Çünkü kripto paralar, koin olarak da bilinen coin ve token olmak üzere ikiye ayrılır…

Token ile Coin ile Arasındaki Farklar

Token terimi, kripto paralar odağında incelendiğinde blokzincir ve coin terimleri ön plandaki konular arasındadır. Kısaca blokzincir, kripto varlıkların dağıtılmış kayıt defteri sistemi üzerine inşa edildiği, merkeziyetsiz veri tabanı türüdür. Buradan hareketle token, belirli bir blokzincir üzerinde işlem yapılan, ama ona ait olmayan başka kripto varlıkları, coin ise bağımsız blokzincire sahip olanları ifade eder. Farklı deyişle token’lar, mevcut blokzincirin üzerinde oluşturulurlar. Her ikisi de aynı şekilde kripto varlık olarak kabul edilmekle birlikte token, koinden farklı olarak başka bir blokzincirin üzerinde çalışır (işler) diyerek özet geçebiliriz. Ancak token’da, daha önce de belirttiğimiz üzere farklı işlevler de mevcuttur.

Aralarındaki diğer farklılıklar şöyledir;

• Token, uygulama içinde kullanılmak üzere oluşturulurken koin, bağımsızdır.
• Token’lar, koinlerden daha hızlı şekilde oluşturulup piyasaya sunulmaktadır.
• Token’ların işlem hızı ve ücretleri bağlı oldukları ana blokzincirine, koinlerin ise kendi protokollerine bağlıdır.
• Blokzincir ile ilgili olanaklar, yalnızca koinlerle sınırlı değildir. Zira token’lar sayesinde çeşitli işlevlere haiz olan geniş ekosistemi içerisinde barındıracak platformlar meydana getirilebilir (ve halihazırda getiriliyor).

Token örneği: Shiba Inu isimli kripto para, bir token’dır ve Ethereum’un blokzincirinde (Ether) çalışır.

Daha fazla detaya hazırsanız, token türleri ile devam edelim…

Token Türleri

Token türleri şöyle sıralanabilir;

• Ödeme (Payment) Tokenleri: Dijital ortamlarda değişim aracı olarak kullanılan kripto paralardır. Örn: Bitcoin Cash, Stablecoin’ler, vb. İşlem tokenleri olarak da bilinir.
• Hizmet (Utility) Tokenleri:  Platform ya da ekosistemde bulunup bir ürün/hizmet veya işleve erişim sağlar. Örn: Polygon, The Graph, vb.
• Yönetişim (Governance) Tokenleri: Sahiplerine, blokzincir teknolojisi veya DAO üzerinde oy hakkı/etki unsuru özelliği kazandırırlar. Örn: Uniswap, Curve DAO Token, vb. Bu arada Decentralized Autonomous Organization’ın (Merkeziyetsiz Otonom Organizasyon) kısaltması olan DAO, blokzincirde akıllı kontratlarla yönetilen, topluluk tarafından otonom şekilde idare edilen dijital organizasyonu ifade eder.
• Menkul Kıymet (Security) Tokenleri: Çeşitli varlık sınıfları üzerindeki mülkiyet hakkını temsil eden tokenlerdir.

Detay: Token’ların türlerinin dışında bir de kategori ayrımı bulunur. Bu noktada token’lar, değiştirilebilir (Fungible) ve değiştirilemez (Non-Fungible)  token olmak üzere iki kategoriye ayrılmaktadır. Fungible, özetle “birbirleriyle kolayca değiştirilebilir, ikame edilebilir varlıklar” anlamında.

Token Ekonomisi ve ICO/IDO Kavramları

Token ekonomisine özet bakış, meraklıları için faydalı olabilir. Token ekonomisi için geleneksel para politikasının kripto dünyasındaki karşılığı demek yanlış olmaz. Söz konusu yapı, kripto paraların çıkarılmasını, dağıtılmasını ve merkeziyetsiz bir sistemin yönetimini içerir. Token ekonomisi, geniş hareket alanı sunarken inovasyonu tetikleyen sayısız girişimin de önünü açar. Ayrıca sektördeki çok sayıda öncü şirket, ilgili adımlarla gelecekte daha fazla inovasyon ve kolaylığın kilidini açmayı planlamaktadır.

ICO (Initial Coin Offering), toplu satışı ifade eder ve kullanım (ortaya çıkış da denilebilir) amacı, kripto projelerinin başlangıç safhasında fon toplamaktır. Halka arz (IPO – Initial Public Offering) mantığına benzemekle birlikte denetim mekanizması barındırmadığı için risk teşkil edebilir. IDO ise Initial DEX Offering’in ilk harflerinden oluşturulmuş kısaltmasıdır ve bir token’ın ilk kez merkeziyetsiz biçimde kurgulanmış borsada (DEX ile ifade edilir) halka açık olarak satışa sunulmasını tanımlar.

Token’ların Kullanım Alanları

Önceki bölümlerde “Token Türleri” başlığı altında sıralanan dört farklı kullanım şeklinden hareketle token’ların kullanım alanları şunlardır;

• Ödeme aracı,
• Ödeme inovasyonları (siber güvenlik, vb. konularda)
• Sınır ötesi ödemeler,
• Kripto kartlar,
• Çeşitli uygulama/yazılım erişimleri,
• Yatırım,
• Oy hakkı,
• Sanat, oyun, müzik, vb. alanlar (NFT gibi),
• DeFi ekosistemi içinde çeşitli fonksiyonlar (teminat gösterme, vb.),
• Sadakat ve ödül sistemi olarak,
• Gerçek dünya varlıklarının tokenizasyonu.

Token Yatırımının Avantajları ve Riskleri

Token’lar, her ne kadar ait oldukları sektörün teknolojik ve yenilikçi boyutunu temsil etse de kripto alanı ve beraberindeki çeşitli alanlarla, ilginç fırsatlar sunmaktadır. Bu kapsamda token yatırımının avantajları ve riskleri şöyle sıralanabilir;

Token yatırımı avantajları:

• Çok sayıda yatırım alternatifi (kripto para, NFT, vb.)
• Yüksek getiri potansiyeli,
• Pratik erişim,
• Global ölçekte, herkese açık katılım,
• Kapsayıcılık (herkes token yatırımı yapabilir),
• Çok düşük sermaye ile yatırım imkanı ve esneklik,
• Hızlı işlemler ve likit piyasalar,
• Yeni pazarlarda erken pozisyon alma fırsatları (metaverse gibi)
• Pasif getiri imkanları, vb.

Token yatırımları yüksek riskler de barındırır, işte bazıları;

• Fiyatlarda aşırı ve hızlı dalgalanma,
• Manipülasyon ve dolandırıcılık,
• Satmak istendiğinde alıcı bulunama durumu (metaverse arsaları, vb. alanlarda)
• Projelerdeki teknik aksaklıklara bağlı sorunlar,
• Düşük regülasyon, hukuki sorunlar,
• Vergi yükümlülükleri oluşabilir.

Fibabanka Mobil üzerinden anlaşmalı kripto para platformlarına 7/24 Türk lirası para transferlerinizi yapabileceğinizi, Bitcoin ve diğer kripto paralara yatırım işlemlerinizi zaman kaybetmeden kolayca gerçekleştirebileceğinizi biliyor muydunuz? Detaylar için Kripto Market sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Token nedir? Token ve Coin arasındaki farklar nelerdir? sorularının yanıtlarını tüm yönleri ile aktardığımız bu kapsamlı içerikte şunları öğrendik:

• Ana hatlarıyla token kavramı,
• Token ile coin ile arasındaki farklar,
• Token türleri,
• Token ekonomisi ve ICO/IDO kavramları,
• Token’ların kullanım alanları,
• Token yatırımının avantajları ve riskleri.

Finansal okuryazarlık, ekonomik terimler, ilginç bilgiler ve daha fazlası için bizi takip etmeye devam edin.