(ETH) Ethereum 2.0 Nedir? Ethereum Rehberi 2026

Ethereum ve Çalışma Prensibi

İlk olarak Ethereum kurucusu Vitalik Buterin’i kısaca tanıyalım. Buterin, Bitcoin ile ilgili 2008’de yayımlanan teknik dokümandan esinlenerek hazırladığı “Yeni Nesil Akıllı Sözleşme ve Merkeziyetsiz Uygulama Platformu” başlıklı makalesi ile ‘kripto paradan öte’ bir teknoloji önerisi getiriyordu. Kripto dünyasındaki en önemli ikinci makale kabul edilen söz konusu içerikle birlikte Ethereum, geliştirilmesine yönelik kaynak arayışı kapsamında 2014’te gerçekleştirilen bir kitlesel fonlama kampanyası ile 18 milyon dolar fonlandı ve süreç başladı. 1 yıl sonra resmen hayata geçirilen Ethereum, günümüzün en popüler kriptolarından ve kullanım amaçları iki başlıkta incelenebilir: Akıllı sözleşmelerin çalışmasını sağlamak ve değişim aracı özelliği.

Burada akıllı sözleşmeler terimi önemli. Zira akıllı sözleşme özetle, belirli koşullar sağlandığında otomatik olarak devreye giren anlaşma türünü ifade eder ve bir koddur.  Amacı ise ticaret ve iş dünyasında, aracılara ihtiyaç duymayı ortadan kaldırmaktır. Bu bağlamda Ethereum blokzincirinde tutulan kayıtlar vasıtasıyla akıllı sözleşmeler, değiştirilemeyen ve şeffaf olarak yürütülebilen anlaşmalar yapısına ulaşır. Bu arada akıllı sözleşmeler yerine ‘kalıcı komut dizileri’ tanımı da aynı anlamda kullanılmaktadır. Basit bir örnekle mantığını açıklayalım.

Biri, başkasına kripto para göndermek istesin ve bunun için o kişinin hesabında belirli sayıda kripto bulunması şeklinde bir koşul olsun. Örneğin 2 adet kripto para bulunması halinde kod tarafından transfer işleminin gerçekleştirilmesi sağlansın. 1,9 kripto para varsa işlem gerçekleşmeyecektir, koşul yerine getirildiğinde (yani 2 adet kripto para olduğunda) ise gerçekleşir. Bu çok temel örnekten hareketle sayısız türde senaryo ve anlaşma biçimi oluşturulabilir. Ek olarak akıllı sözleşmeler, blokzincirindeki node’lardan oluşan Ethereum Sanal Makinesi (EVM) üzerinde çalışır.

Ethereum, akıllı sözleşmeleri çalıştırmak için bir platform sunmak için geliştirildi ve ağdaki tüm düğümler, ağdaki aynı blokzinciri yazılımını çalıştırarak birlikte hareket eder. Söz konusu düğümler, tek bir bilgisayar gibi işlev görerek yüksek işlem gücü sağlarken aynı talimatları yürütür. İşte bu sisteme, akıllı sözleşmelerin mantığını hesaplamada merkezi bir sunucuya ihtiyaç duymadan çalışan EVM denir.

Ethereum’un diğer amacı da değişim aracı olmaktır. Böylelikle yatırım, alışveriş gibi konularda bir kripto para birimi vazifesi üstlenir.

Ethereum 2.0 Nedir? PoS’a Geçiş Süreci

Eylül-2022’de devreye alınan bir ‘aşama’ olarak özetlenebilen Ethereum 2.0, önceki Ethereum sisteminin(blokzincirinin) güncellenmiş ve iyileştirilmiş versiyonuna karşılık gelir. Güncellemenin başlıca içeriği; Ethereum blokzinciri ağı ile ağdaki ERC20 tokenları için transfer performansının iyileştirilmesi ve güvenliğinin artırılmasıdır.

Ethereum’un ilk versiyonundaki Proof of Work (İş İspatı) adı verilen algoritma, Ethereum 2.0 versiyonunda PoS kısaltmasıyla da ifade edilen Proof of Stake algoritmasına geçti. Daha güvenli ve çevre dostu bir sistem olan PoS özetle, madencilerin işlem yapabilmesi ve ödül almasıdır. Dolayısıyla emek, enerji ve zaman tasarrufu sağlanır. İş kanıtı (Proof of Work - PoW) mekanizmasından hisse kanıtı (Proof of Stake - PoS) mekanizmasına geçişi ifade eden ve Ethereum ekosistemindeki en önemli dönüm noktalarından biri olan PoS’a geçiş süreci (The Merge ismiyle anılır), 15 Eylül 2022’de tamamlanmıştır. Dolayısıyla Ethereum, günümüzde tamamen PoS tabanlı bir kripto varlıktır.

Ethereum’un Güncellemeleri ve Gelişmeleri

Ethereum’un PoS geçiş süreci ile kazandığı yeni özelliklerin devamında da kayıtlara geçen önemli güncellemeleri ve gelişmeleri oldu.  2023 yılı Nisan ayındaki Shanghai/Capella yükseltmesi, EIP-4895 de denilen “stake edilen Ethereum’un çekilebilmesini” mümkün kıldı. 

Gelecek yol haritasında ise 2024’te başlayıp devam eden saniyedeki işlem kapasitesini (TPS) artırmaya yönelik The Surge öne çıkar. The Scourge, The Verge, The Purge, The Splurge adıyla bilinen geleceğe ilişkin birçok geliştirme konusunun sonuçları da merakla beklenmektedir.

Ethereum 2.0 ile Gelen Yenilikler

Ethereum’un resmi web sitesi Ethereum.org’a göre, Ethereum 2.0 ile gelen yenilikler şunlar;

• PoS’a geçiş,
• Daha hızlı işlemler,
• Daha güvenli model,
• Beacon chain güncellendi,
• Ethereum ağı, kendi işlemlerini ve akıllı kontratlarını daha sağlıklı işleyecek şekilde yeniden ölçeklendirildi,
• Ethereum ağının merkeziyetsizlik seviyesinde artış.

2026’da Ethereum’un Geleceği

Ethereum’un geleceği, kripto dünyasının daimi merak konuları arasında. Kripto varlığa temas eden EVM, DApp, blokzincir teknolojisi üzerinde çalışan topluluk odaklı bir yönetim modeli olan Decentralized Autonomous Organization (DAO) gibi olmazsa olmaz konu başlıkları ile birlikte, blokzincirinde sunulan çözümlerin ölçeğini genişlettiği aşikar.

Bitcoin’den 5 sene sonra piyasaya sürülmesine rağmen neredeyse onunla yarışır seviyede yüksek bilinirliğe sahip olan Ethereum, aradaki farkı kapatır mı bilinmez ama geleceğine dair tahminler parlak. Örneğin gelecekte EVM yerine eWASM ismi verilen daha modern bir akıllı sözleşme altyapısı hedefleniyor.

Teknolojik dönüşüm üzerine inşa edilen üç eksen söz konusu, bunlar;

• Ölçeklenebilirlik,
• Daha fazla kullanım alanı,
• Ekonomik sürdürülebilirlik.

Bu noktadaki başlıca planlar ise şöyle sıralanabilir;

• Daha düşük işlem maliyetleri,
• Daha yüksek işlem kapasiteleri,
• Daha dengeli ödüller,
• Vatandaşlık hizmetlerinden sertifikasyona yeni inovasyonlar,
• Kurumsal ilgide artış,
• Oyun dünyasında daha etkin rol,
• Ödemeler, tokenizasyon, tedarik zinciri ve lojistik alanlarında daha yoğun kullanım,
• Yüksek güvenlik,
• Daha çevreci ve regülasyonlara uyumlu yaklaşımlar, vb.

En nihayetinden Ethereum, fırsatlar ve zorlukların arasında geleceğe emin adımlarla ilerliyor.

Gelecek demişken…

Fibabanka Mobil’den, anlaşmalı kripto para platformlarına 7/24 Türk lirası para transferlerinizi yapabileceğinizi, Ethereum ve diğer kripto varlıklara yatırım işlemlerinizi zaman kaybetmeden kolayca gerçekleştirebileceğinizi biliyor muydunuz? Kripto para transferinde daha fazla detayı görmek için Kripto Market’i ziyaret edebilirsiniz.

(ETH) Ethereum 2.0 nedir sorusunun yanıtlarını tüm yönleri ile aktardığımız bu kapsamlı içerikte şunları öğrendik:

• Ethereum rehberi 2026,
• Ethereum ve çalışma prensibi,
• Ana hatlarıyla Ethereum 2.0 kavramı ve PoS’a geçiş süreci,
• Ethereum’un güncellemeleri ve gelişmeleri,
• Ethereum 2.0 ile gelen yenilikler,
• 2026’te Ethereum’un geleceği

Finansal okuryazarlık, ekonomik terimler, ilginç bilgiler ve daha fazlası için bizi takip etmeye devam edin.